XX. mendeko Euskararen Corpus estatistikoa

Testuingurua

I.2. Angelua ez dago tauletan.

Kasu honetan problema interpolazioz askatzen da aurrerago esplikatuko dugun eran.

Hori egin aurretik, ordea, proportzionaltasun zuzena aipatuko dugu.

y = f(x) funtzio bat proportzionaltasun zuzenekoa da, baldin x-en edozein balio zenbaki batez biderkatzean y-ri dagokion balioa ere zenbaki horretaz biderkatua gelditzen bada.

Funtzio hauei aplikazioa linealak ere esaten zaie, eta beren ekuazioa honelakoa da:

y = k . x (koordenatu-jatorritik doan zuzen bat da hori)

Adibidea: y = 3 . x

Baldin x edozein zenbaki erreal batez biderkatzen bada, 5-az esate baterako, y-ren balioa ere 5az biderkatu beharko da: 5 . y = 3 . (5.x)

Hala ere, y = sin a ez da proportzionaltasun zuzeneko funtzioa.

Izan ere:

Gauza bera gertatzen da beste funtzio trigonometrikoekin.

Dena dela, zera onartuko dugu: bi angelu hurbilen (10' baino diferentzia txikiagoa dutenen) arteko kendurak haien arrazoi goniometrikoen arteko kenduren proportzionalak direla, kasu honetan egiten den errorea oso txikia baita.

(Alde batera utzi beharko ditugu, halaz ere, 81ampdeg; baino handiagoko angeluen tangenteak eta 9ampdeg; baino txikiagoko angeluen kotangenteak, kasu horietan diferentzia trigonometrikoak oso handiak baitira).

Ondoren a eta b angeluentzako proportzioa adierazikoda, izanik:; edo

V + d kalkulatzea eskatzen diguten arrazoi goniometrikoaren balioa da, a+ h' angeluari dagokiona.

V eta V + D horiek a eta a + 10' angeluei dagozkien balio tabularrak dira.

D hori, beraz, diferentzia tabularra da; hots, 10'-tan diferentziatzen diren bi angeluren arrazoien arteko kendura, eta d (ez da tauletan agertzen), aldiz, -tan diferentziatzen diren bi angeluren arrazoien arteko kendura da.